ლილი სეთურიძე, 70 წლის, გუდაური

88 წელი იყო. ფასანაურში ვცხოვრობდი ქმარ-შვილთან ერთად. საღამო ხანი იყო, ზვავი რომ წამოვიდა და ჩაგვიტანა. მაშინ 40 წლის ვიყავი. ცოცხალ-მკვდარი გამომიყვანეს იქიდან. 4 წლის მომავალი მარჩენალი ვაჟი და ქმარი დამეღუპა. 2 გოგო დამრჩა, პატარა ასაკის. მაშინდელმა მთავრობის წევრებმა რომ დაინახეს ჩემი დაღუპული შვილი, ცრემლები წამოუვიდათ, ვაი, დედაშნის დარჩენასო.

მას მერე ქალები მივათრევთ ცხოვრებას

მერე აგვიშენეს სახლი არაგვისპირში, 5 წელი აშენებდნენ. რომ იტყვიან, დაახუხულავეს. ქალებმა გავაკეთეთ რემონტი, მე და ჩემმა გოგოებმა, რომ ცოტა ამოგვესუნთქა. პირველ სართულზე ქათამი არ შეიგდებოდა, ისეთი ამბავი ხდებოდა. მეორე სართული გავარემონტეთ. მაგრამ მოვარდა მეორე წელს ქარი, გადააძრო სახურავი და პირდაპირ მეზობლის კარზე დაახეთქა. მარტო კედლებიღა დარჩა, იმისთანა უხარისხო აშენებული იყო. მერე წავედი, ვიჩივლე და მთავრობამ მასალები მომცა, გადასახურად. ნათესავების დახმარებით კი გადავხურე, მაგრამ მოვიდა დიდი წვიმა და სულ ჩამომირეცხა. ახლა მაგას სანამ ცოცხალი ვარ, მე ვეღარ გავაკეთებ.

რაც მარტო დავრჩი ჩემს გოგოებთან ერთად, რამე ხომ უნდა მეღონა, რომ თავი გაგვეტანა. ჰოდა, 89 წლის მერე გუდაურის მთაზე დავიწყე ვაჭრობა სხვა ქალებთან ერთად. აქ ადრე ყვავებისა და მგლების გარდა არავინ იყო. დავდგით ქალებმა მაგიდები და ვყიდდით სხვადასხვა პროდუქტებს და ნივთებს. ჩვენს მოქსოვილ წინდებს და ქუდებს. ცის ქვეშ, თოვლში, ქარში ვვაჭრობდით. მოვარდებოდა ქატი, გადაგვინგრევდა მაგიდას, გაფანტავდა ამ ჩვენს საქონელს და ვაგროვებდით მთა-მთა. არასდროს არ შეუშლია ხელი არც ერთ მთავრობას გარევაჭრობისთვის. ვინ შემიშლიდა, აქაური ქალი ვარ, მთაში გაზრდილი, სეთურიძე ვარ და სეთურებში მაქვს გატარებული ჩემი ახალგაზრდობა. ვინ შემეხებოდა. ის კი არადა, წინა მთავრობამ ჯიხურები შეგვიკრა, რომ ღია ცის ქვეშ არ ვმჯდარიყავით ქალები. მას მერე ჯიხურებში ვვაჭრობთ. ადრე მარტო მზესუმზირას და თხილს თუ ვყიდდი, ახლა გავაფართოვე საქონელი. დისტრიბუტორები მოდიან და იმათგან ვიღებ. სალარო აპარატიც მიდგას. ახლა აქ უამრავი ტურისტი მოდის და იმდენ შემოსავალს მაძლევს ეს საქმე, რომ სეზონიდან სეზონამდე თავი იოლად გავიტანო და არავისზე სახვეწარი არ მქონდეს პურის ფული.

სამ ენაზე ველაპარაკები ტურისტებს – რუსულად, გერმანულად და ინგლისურად. იმ დღეს ვიხსენებდი ქალებთან ერთად, განა სულ ამ ხნისა ვიყავი, სკოლაში სულ ოთხები და ხუთები მყავდა უცხო ენებში და ამ ასაკში გამომადგა ყველა ენა. ყოველ დილით ამოვდივარ მთაზე და საღამომდე აქ ვარ, სანამ საბაგირო მუშაობს. ხან გუდაურში ვცხოვრობ ძმასთანა, ხან არაგვისპირში მივდივარ – გავჰყვები რაღაცას და გამოვჰყვები, გავჰყვები და გამოვჰყვები.

სანამ ჯანი მიჭრიდა, ზაფხულში ლილოში დავდიოდი, მომქონდა „ტავარი“ და აქ გუდაურში და არაგვისპირში კარდაკარ დამქონდა და ვყიდდი. ღონიერი ქალი კი ვარ, მაგრამ მაინც ქალი ვარ და ამ სიმძიმეების თრევამ ქალური ჯანი მომისპო და შევეშვი ამ საქმეს.

რთულია მთაში მუშაობა, მაგრამ ვებრძვი წუთისოფელს, ჯანსა და მთასა. უკაცოდ დარჩენილი ქალი ცოდვაა მაინც.

ავტორი: მაიკო ჩიტაია
ფოტო: ნინა ბაიდაური