კამილა მამედოვა, 32 წლის, მარნეული

“დაბადება
—————
მე უფროსი და-ძმა მყავს და ნაბოლარა შვილი ვარ ოჯახში. არასოდეს მიგრძვნია, რომ არასასურველი ბავშვი ვარ ჩემი სქესის გამო, მაგრამ მამაჩემს სულ ვეუბნებოდი – შენ, ალბათ, მესამე ბიჭი გინდოდა-მეთქი და ისიც მეხუმრებოდა – არა, ვიცოდი მეოთხეც გვეყოლებოდა, მაგრამ დედამ აღარ გაგვიჩინაო.

ჩემს საგვარეულოში ყველაზე პატარა ვიყავი. ამის გამო ითვლება, რომ ვარ გათამამებული, რადგან ოჯახში უფრო დიდი სიყვარული და თავისუფლება მერგო. ჩემს უფროს და-ძმას თუკი რამე აკრძალვები ჰქონდათ, ჩემთვის ყველაფერი დაშვებული იყო და ჩემი ყველას ყველაფერი მოწონდა. ვფიქრობ, რომ ეს თავისუფლების შეგრძნება, სწორედ, აღზრდამ გამომიმუშავა.

ორი კულტურა
———————-
დედა ეთნიკურად ქართველია, მამა აზერბაიჯანელი. როდესაც ორი კულტურაა ოჯახში, სოციუმი გაყენებს არჩევანის წინაშე და გაიძულებს დადგე რომელიმე მხარეს, მაგრამ ჩემი ოჯახი ამას ყოველთვის განსხვავებულად უყურებდა. ჩემთვის ღმერთი სიყვარულია და ჩემს ოჯახში ყოველთვის ძალიან დიდი სიყვარული იყო მშობლებს, და-ძმას შორის… ამიტომ, მე ძალიან გვიან დავფიქრდი ისეთ რამეებზე, მაგალითად, როგორიცაა რელიგია, ეთნიკური კუთვნილება და ა.შ. სულ მახსენდება ერთი მომენტი ბავშვობიდან. 90-იანი წლების უშუქობის, უგაზობის და უწყლობის პერიოდია. ერთი წყარო იყო და იქედან მოგვქონდა ყველას წყალი. პატარა ვიყავი, ალბათ, 7 წლის… დიდი ხალისით ვეზიდებოდი წყალს ორი პატარა ერბოს ყუთით, მეგობრებთან ერთად. წყლის ავსებისას ეს „ვედრო“ ხელიდან გამივარდა და წყალში ჩავარდა. იქვე ბავშვები იყვნენ და გავიგონე როგორ თქვეს „ამას არ დაეხმაროთ, დედა ყავს ქართველი“… პირველად მაშინ მივხვდი, რომ რაღაც ხდება. ჰო, ისიც მახსოვს, ქართველი ბავშვები იმის გამო მემეგობრობდნენ, რომ დედა მყავდა ქართველი. თავად ასე მეუბნებოდნენ… ცხადია, ეს ჩემს ტოლ ბავშვებს მშობლებისგან და სხვა უფროსებისგან ჰქონდათ მოსმენილი. სულ მქონდა იმის განცდა, რომ „უცხო“ ვარ. მაგალითად, სანათესაოში არასოდეს აღიქვამდნენ ჩემს ოჯახს ტრადიციულ აზერბაიჯანულ ოჯახად. ჩვენ ყოველთვის ვიყავით განსხვავებულები. ეს, ალბათ, იმიტომ, რომ შიგნით ვერ ხედავდნენ, ჩვენ რა ტრადიციების მიხედვით ვცხოვრობთ. ჩვენს ოჯახში ორივე კულტურა და რელიგია თანაარსებობს. ჩვენ ეკლესიაშიც დავდიოდით და მეჩეთშიც. ასევე, ყველა დღესასწაულს ვზეიმობთ – მუსლიმურსაც და ქრისტიანულსაც. მამაჩემს ეს ყველაფერი ძალიან უყვარდა იმიტომ, რომ სუფრა იშლებოდა ოჯახში და სტუმრები ჩამოდიოდნენ. იმ სოციუმში კი, სადაც ჩვენ ვცხოვრობთ, ეს ღირებულებები არც ისე დადებითად იყო აღქმული, მაგრამ ჩვენს ოჯახში გადავწყვიტეთ, რომ მსგავს დამოკიდებულებებს ყურადღება არ უნდა მივაქციოთ.

მამა
——–
მამა 4 თვეა გარდაიცვალა და ახლა უფრ ვიაზრებ მის როლს ჩემს დამოუკიდებელ ქალად ჩამოყალიბებაში. უშუქობის პერიოდში ვწვებოდით დივანზე და მამას ვთხოვდი ხოლმე, რომ ზღაპარი მოეყოლა ჩემთვის. ეს ზღაპრები სულ იმაზე იყო, როგორი ძლიერი და დამოუკიდებელი ვარ მე. ზღაპრებში აუცილებლად მყავდა მანქანა, რადგან მამა სულ ოცნებობდა, რომ საუკეთესო მანქანა მეყოლებოდა, მას გვერდით დავისვამდი და ერთად გავისეირნებდით, ან მე ვივლიდი სადაც მომინდებოდა… ასევე, უნდოდა, რომ იურისტი გავმხდარიყავი და ამიტომ, ზღაპრებში ბევრ საქმეებს ვაგვარებდი, როგორც იურისტი. სულ ვფიქრობ, რომ ამ ზღაპრებმა დიდი გავლენა მოახდინეს ჩემზე…

დედა
——–
დედა მთელი ცხოვრება მასწავლებლად მუშაობდა. სულ კი ამბობდა, რომ ეს ყველაზე კარგი პროფესიაა ქალისთვის, რადგან მეტი დრო მრჩება თქვენთვისო, მაგრამ ჩემი ავადობის გამოც კი არასოდეს დარჩენილა სახლში, ანუ მე მქონდა მაგალითი, რომ ქალს დრო და რეალიზება სჭირდება საკუთარი თავისთვის. ამიტომაც, არასოდეს მიფიქრია, რომ არ უნდა ვიმუშაო და ვიღაც სხვამ მარჩინოს.

„ხელის თხოვნა“
———————-
ჩვენთან ოჯახში არასოდეს მოსულან „ხელის სათხოვნელად“. ყოველთვის იცოდნენ, რომ მამაჩემი არავის გაატანდა თავის გოგოებს და ვერ ბედავდნენ… თუმცა, ცხოვრებაში ერთხელ მქონდა რაღაც მსგავსი შემთხვევა. ძალიან სასაცილო იყო იმიტომ, რომ იმ ოჯახში გადაწყვიტეს ჩემს ოჯახთან დაახლოვება ძალიან კარგი ვარიანტია. ჩემს დაზე დარეკეს ნათესავთან და აღმოაჩინეს, რომ ის უფროსია ბიჭზე და იქვე ჩემი კანდიდატურის განხილვა დაიწყეს „მაშინ მეორე გოგოო“, ანუ საერთოდ არ ჰქონდა მნიშვნელობა, ოჯახიდან რომელიმე ვუნდოდით. მაშინ 18 წლის ვიყავი და მახსოვს იმდენად განვიცადე, ვიტირე. მთელი ცხვოვრებაა ვიბრძვი საკუთარი და სხვა ქალების თავისუფალი არჩევანისთვის…

ძალიან ხშირად ვფიქრობ ხოლმე ადრეული ქორწინებების თემაზე და ჩემი დაკვირვებით, ქორწინების ასაკი ნელ-ნელა ქვემოთ იწევს. ვცდილობ გავიხსენო და არავინ მახსენდება ჩემი სანათესაოს, შედარებით, უფროს თაობაში, ვინც არასრულწლოვანი დაქორწინდა. გოგოსთვის აუცილებელი იყო რაღაც განათლება მიეცათ, რადგან ამბობდნენ, რომ კაცს შეუძლია ფიზიკურად მძიმე სამუშაოთი იშოვოს პურის ფული და ქალს პროფესია უნდა ჰქონდეს, რომ თავის რჩენა შეძლოს, თუკი მოხდა და მარტო დარჩაო. ახლა თითქოს ორი პოლუსია – ნაწილი იღებს ძალიან კარგ განათლებას, მაგრამ, ასევე, დიდი ნაწილი სრულიად ვერ იღებს ვერანაირ განათლებას, რადგან ძალიან ადრეულ ასაკში ათხოვებენ.

სათემო რადიო „მარნეული“
————————————–
სათემო რადიოს აქვს საკმაოდ გრძელი ისტორია, რომელიც 2006 წლიდან იწყება და მე მისი ერთ-ერთი პირველი „მსხვერპლი“ ვარ… ამ რადიომ გადამაწყვეტინა, რომ დიპლომირებული ჟურნალისტი გავმხდარიყავი და „ჯიპა“ -ში (საქართველოს საზოგადოებრივ საქმეთა ინსტიტუტი) ჩავაბარე, რომელიც დავამთავრე, როგორც ერთ-ერთმა წარმატებულმა სტუდენტმა….

სათემო რადიოს პრინციპია, რომ, ამ შემთხვევში, მარნეულის თიოთოეული მკვიდრის ხმა იყოს გაჟღერებული. აქ იმხელა ინფორმაციული ვაკუუმია და ვცდილობთ ეს ამოვავსოთ. ვინც ქართული ენა იცის, ის ვერ გრძნობს, რამხელა ბარიერია ენის უცოდინრობა. წარმოიდგინეთ, ჩვენ დილით ვრთავთ ტელევიზორს და სანამ ყავას ვსვამთ ვისმენთ ინფორმაციას, მანაქანაში რადიოდან გვესმის, ან ინტერნეტით ვიღებთ საიხლეებს და ა.შ. და წარმოიდგინეთ, რომ ადამიანებს ამის საშუალება არ აქვთ იმიტომ, რომ ქართულად ვერც კითხულობენ და არც ესმით. ჩვენს ვებ-გვერდზე ორ ენაზე იდება იდენტური ინფორმაცია. აზერბაიჯანულ ვერსიას აქვს ყოველთვის ძალიან ბერვი ნახვა, ქართულისგან განსხვავებით. ქართულენოვანი ადამიანი ისედაც იღებს ინფორმაციას, ან თუ არ იღებს, ეს მისი გადაწყვეტილებაა ე.ი არ უნდა. რა მაგარია არა, როცა გაქვს არჩევანის საშუალება მიიღო თუ არა ინფორმაცია? აზერბაიჯანულ ენოვანი ადამიანისთვის იმდენად მწირია საინფორაციო წყარო, რომ რასაც აწვდიან, იმას იღებს და ძირითადად, უსმენენ აზერბაიჯანულ მედიას, რომელიც იმ ქვეყანის ამბებს არ ეხება, სადაც თავად ცხოვრობენ. გარდა მარნულის ადგილობრივი ამბებისა, ჩვენ საქართველოში მომხდარ სიახლეებსაც ვაშუქებთ, რაც ასევე ძალიან დიდ ინტერესს იწვევს, რადგან სულ ჭორის სახით ეწოდებათ ინფორმაცია და ვერ იგებენ რა ხდება. მახსოვს „ვარდების რევოლუციის“ დროს ჩვენთან რეკავდნენ და მამაჩემს ეკითხებოდნენ, რას ყვირიან ტელევიზორშიო. წარმოიდგინეთ, გადატრიალება ხდებოდა ქვეყანაში და ინფორმაცია არ ჰქონდათ… კიდევ, დროშა რომ იცვლებოდა, იყო მითქმა-მოთქმა – დროშაზე ჯვრებია და ჩვენ, ალბათ, აქედან გაგვაგდებენო და ა.შ ამ ადამიანებს არავინ ესაუბრება, არ თვლიან საჭიროდ მათაც აუხსნან და ინფორმაცია მიაწოდონ. სხვათაშორის, ჩვენს რადიოს ლიცენზიას რატომ არ აძლევდნენ წლები, იცით? სუფთად პოლიტიკური გადაწყვეტილება იყო, რომ ეთნიკურ უმცირესობები ინფორმაციულ ვაკუუმში ყოფილიყვნენ. ახლა უკვე ავიღეთ ლიცენზია და სექტემბრიდან გავდივართ ეთერში.

ჩვენ ჯერ განვითარების ეტაპზე ვართ და ახლა სწავლობენ ამ რადოს თანამშრომლები ძალიან ბევრ რამეს, რადგან აქ ის ხალხი მუშაობს, ვისაც პროფესიოული განათლება არ აქვს და ზოგს სხვაგან არც არასდროს უმუშავია. მიუხედავად ამის, ადგილობრივ მთავრობას უკვე დისკომფორტს უქმნის ეს სათემო რადიო იმის გამო, რომ ჩვენ ღიად ვამბობთ იმას, რაც არ მუშაობს და არ ფუნქციონირებს. პოლიტიკურის გარდა, ეს რადიო თავდასხმის ობიექტი ხდება იმის გამო, რომ ჩვენ ვაშუქებთ სოციალურ და კულტურულ პრობლემებსაც. მაგალითად, ადრეულ ქორწინების პრობლემას და თვლიან, რომ ამით ჩვენ ვეწევით აზერბაიჯანელი ერის დისკრედიტაციას. კი, ეს არის ჩვენს მენტალობაში, რომ პრობლემა დავმალოთ. თითქოს, თუ დავმალავთ, თავისით მოგვარდება.

ბოლო სამი კვირაა პიროვნულად ჩემს მიმართ არის აგრესიული შეტევა, რადგან ერთ-ერთი თემის გაჩუქება არ მოეწინათ რადიოში. შეტევის ფორმებია საინტერესო – ძირითადად ფეისბუქის საშუალებით მესხმიან თავს, ჩემს პირად ცხოვრებაზე აქცენტით, რომ ვარ ლესბოსელი და ბოზი, რადგან არ მყავს ოჯახი და ა.შ. მოკლედ, აქ არ არიან მიჩვეული კითხვას „რატომ“, რადგან, არ მინდა კოლეგებს ვაწყენინო, მაგრამ მედია არასოდეს იყო კრიტიკული. ჩვენ ჯერ, პრაქტიკულად, სწავლების რეჟიმზე უფრო ვართ, ვიდრე მუშაობის, მაგრამ უკვე სერიოზული დისკომფორტი შეექმნა ადგილობრივ მთავრობას და ასე გვიტევენ. უფრ რომ გავიზრდებით და ჩემი ჟურნალისტები პროფესიონალები გახდებიან, ამათ შიშებს რა ეშველება, არც კი ვიცი.

ჩემი მიზანია, რომ შევქმნათ პროფესიონალური ადგილობრივი რადიო. დამოუკიდებელი და თავისუფალი მედია აქ არასოდეს ყოფილა და მე ვფიქრობ, რომ ზუსტად ეს უნდა გავაკეთოთ.”

ავტორი: იდა ბახტურიძე
ფოტო: სალომე ცოფურაშვილი