შალალა ამირჯანოვა მარნეული

შალალა ამირჯანოვა მარნეულში, ე.წ. „წითელ წონაში“ ცხოვრობს. ის მოხალისეობრივად ეხმარება მარტოხელა დედებსა და მოხუცებს იმ შემოწირულობით, რომელსაც პასუხისმგებლიანი მოქალაქეები რეგიონში გზავნიან. „ქალები საქართველოდან“-ს გააქტიურებული აქვს ვებრგვერდზე www.womenofgeorgia.ge დონაციის ფუნქცია, რომელიც PayPal- ის მეშვეობით გაძლევთ შესაძლებლობას თქვენც მიიღოთ შემოწირულობის შეგროვებაში მონაწილეობა იმ ქალებისთვის, რომლებიც კრიზისის გამო ყოველდღიური შემოსავლის გარეშე დარჩნენ.

„23 მარტს, მთავრობის განცხადების შემდეგ პირველი რაც გავაკეთე, ის იყო, რომ ჩემ გარშემო არაქართულად მოსაუბრე ყველა ახლობელს დავურეკე და დაწვრილებით მოვუყევი კორონა ვირუსზე ყველა უსაფრთხოების ნორმების დაცვის შესახებ. იმავე ღამით, დამიკავშირდნენ მერიიდან და დილის 5 საათამდე აზერბაიჯანულ თემში გასავრცელებელ ინფორმაციას ვთარგმნიდი ვირუსის შესახებ.

ჩვენს თემში ინფორმაცია სწრაფად ვრცელდება. აქ ადამიანები კოლექტიურად აზროვნებენ და თუ ზუსტად და ზედმიწევნით მიაწვდიან ინფორმაციას, გამორიცხულია ინდივიდუალური ინტერპრეტაციები ან დაუმორჩილებლობა. ცხადია არ ვიტყვი იმას, რომ პრემიერ მინისტრის განცხადებამდე მარნეულის მოსახლეობამ არ იცოდა კორონას არსებობის შესახებ. სავარუდოდ ამას აზერბაიჯანული არხებიდან მაინც გაიგებდნენ. მე დავაზუსტებ, რომ მათ არ ქონდათ უფრო დეტალური ინფორმაცია, რომ უკეთ გაეაზრებინათ საშიშროება და აღექვათ პანდემიის სერიოზულობა. ხშირად ენის არ ცოდნა და საინფორმაციო არხებზე ხელმიუწვდომლობაა ბარიერი მოსახლეობისთვის.

თუნდაც ის პირველი ინფიცირებული პაციენტი გავიხსენოთ, რომელსაც მეც ვიცნობ პირადად. ის ქალი ძალიან დიდი ხანია ბევრ დაავადებას ებრძვის და იმდენი სიმპტომი აქვს, რომ თვითონაც ვერ წარმოიდგენდა, რომ მსგავსი ვირუსის მატარებელი იქნებოდა. რომ ცოდნოდა მკაფიო რეკომენდაციები სიმპტომების შესახებ, რომელსაც ახლა ყველა არხზე 5 წუთში ერთხელ აცხადებენ, აუცილებლად მიაქცევდა ყურადღებას და უფრო ადრეც შეატობინებდა.

საგანგებო მდგომარეობის გამოცხადებიდან მეორე დღეს მოსახლეობაში აჟიოტაჟი ატყდა: ყველა გარეთ გამოვიდა და ბირჟებს მიაშურა, რადგან ამ ადამიანებისთვის ინფორმაციის მიღების საშუალება ეს ადგილია. მარნეულის მიმდებარე სოფლებში ბევრს არ აქვს ინტერნეტი ან ქართული არხები, რადგან გაყვანილობა ზოგ ადგილას არც არსებობს. ვინც ქართული ვიცით, ისინი ვავრცელებთ ინფორმაციას ყოველდღიურად.

მე ვარ ერთ-ერთი იმ აზერბაიჯანელი ახალგაზრდებიდან, ვინც სრულყოფილად ფლობს ქართულს. ენის ბარიერთან ერთად ნდობის საკითხის პრობლემაცაა თემში: ჩვენს რეგიონში ენას ფლობენ ძირითადად ახალგაზრდები, რომლებიც ან სტუდენტები არიან ან ოფიციალურად დასაქმებულები. ხშირად არის, როცა უფროსი თაობა არ ენდობა ახალგაზრდებს, ამიტომ მათგან მიტანილი ამბავი კიდევ ცალკე გადამოწმებას საჭიროებს. აქვე აუცილებლად უნდა ვახსენო, რომ წლების გამნავლობაში აზერბაიჯანელი თემის მიმართ სიძულვილის ენის გაღვივებამ, ჩვენი თემი მუდმივი თავდასხმის მოლოდინისა და თავდაცვის აუცილებლობის რეჟიმში ჩააგდო. ესეცაა, ერთგვარი ფაქტორი იმისა, რომ კორონა ვირუსის შესახებ ინფორმაციის გავრცელება პროვოკაციად უფრო მიიღეს, ვიდრე რეალურ საფრთხედ.

ჩვენი მხრიდან დანახული რეალობა ასეთია, რომ მუდმივად ვებრძვით ქსენოფობიაზე დაფუძნებულ სიძულვილს. განა მარტო ენის არცოდნის გამო გვაკრიტიკებენ?! ხშირად აგრესია წამოსულა იმაზე, რომ განათლებას ვიღებთ ქართულად და ჩვენს სამშობლოდ საქართველოს მოვიაზრებთ. სააუკენეებია აქ ვცხოვრობთ, ვშრომობთ და არ უნდა გვიწევდეს იმის მტკიცება, რომ ჩვენც გვიყვარს ქართული კულტურა და საქართველო.

ბოლო რამდენიმე წელია ქართულის სწავლის კუთხით სერიოზული ძვრებია რეგიონში. თუმცა სასწავლო პროგრამებით ის ახალგაზრდები სარგებლობენ, ვისაც ამის მატერიალური რესურსი აქვთ, რადგან თბილისში ცხოვრება და სწავლა არაა მარტივი. ბოლო წლებში მარნეულიდან უფრო მეტი გოგო მიდის უმაღლეს სასწავლებლებში და ეს არაფორმალური განათლების და ცნობიერების ამაღლების დამსახურებაა. როლური მოდელები როცა ყავთ ახალგაზრდებს, უფრო მეტად ეძლევათ მოტივაცია თავადაც განვითარდნენ და მიბაძონ სხვებს. აი, უფროს თაობაში რთული მდგომარეობაა. მათ არც სასკოლო განათლება მიუღიათ ქართულად და არსებულ პროგრამებზეც, როგორც ვთქვი, მხოლოდ პრივილეგირებულ ფენებს შეუძლიათ მოხვედრა.

მარნეულში საგანგებო მდგომარეობის შედეგად ბევრი ადამიანი დარჩა შემოსავლის გარეშე. განსაკუთრებით მძიმე მდგომარეობაში არიან ქალები, მარტოხელა დედები, რომლებიც თვითდასაქმებულებად ითვლებოდნენ. მარნეულში ბევრი ქალის ყოველდღიური შემოსავალი პირდაპირ მიბმულია სარესტორნო და სარიტუალო მომსახურებასთან. დალაგებისა და ჭურჭლის რეცხვიდან მიღებული დღიური 20 ლარის გარდა, სამუშაო ადგილიდან მზა საკვების წამოღებაც შეეძლოთ. ახლა ამ გზით დასაქმებული ქალები გაურკვეველი ვადით რჩებიან სახლში და წარმოდგენაც არ აქვთ, როგორ შეიძლება გაიტანონ თავი.

ასევე რთულ მდგომარეობაში არიან მოხუცი ქალები, რომლებიც მარტო ცხოვრობენ და პრაქტიკულად ამ საგანგებო პირობებში არავინ არ ყავთ, ვინც დაეხმარება და პროდუქტით მოამარაგებს. სამოქალაქო მობილიზაციის იმედად არიან დარჩენილები: შემოწირულობებს ვაგროვებთ და ეკიპირებულები დავდივართ მათთთვის 2 კვირიანი სურსათ-სანოვაგის დასარიგებლად, რომ მაქსიმალურად შევზღუდოთ გარეთ გადაადგილების აუცილებლობა. ამ მოხუცი ქალებისთვის მაღაზიაში ჩასვლა სოციალიზაციის ერთადერთი საშუალება იყო.

ძალიან ბევრმა ქალმა ჩვენს თემში დაკარგა თავისუფლება. რას ვგულისხმობ იცით? სამუშაო ადგილი ქალებისთვის გარეთ გასვლის შესაძლებლობა იყო. ასევე თუნდაც დიასახლისები როცა რჩებოდნენ მარტო სახლში, კაცების გარეშე, ეს პერიოდი მათი დასვენების და საკუთარი თავის მიხედვის დრო იყო. ახლა ქალს დაუსრულებელად უწევს შრომა ოჯახში, თან ოჯახის ყველა წევრი სახლშია და წარმოიდგინეთ ქალის დავალებების სია როგორ იზრდებაა!
ჩვენ კარგად ვიაზრებთ, რომ ამ კრიზის პერიოდში ყველას ვერ დაეხმარება სახელმწიფო, მაგრამ მინიმალური სოციალური დახმარების სქემა უნდა გადაიხედოს.
ასევე არის მოლოდინები, რომ ძალადობის შემთხვევები გაიზრდება, თანაც აქ ყველაზე ნაკლბეად აქვთ ნდობა პოლიციისა და სახალხო დამცველის მიმართ. მაგრამ ისიც უნდა ვთქვა, რომ შიგნით თემში არის მზაობა, სახელმწიფოს დახმარება იმით გაუწიონ, რომ სიმშვიდე შეინარჩუნონ. “

ავტორი: მაიკო ჩიტაია
ფოტო: შალალა ამირჯანოვა/გედა დარჩია